Tychy szukają dóbr kultury współczesnej

Pracownia Planowania Przestrzennego i Architektury rozpoczyna tworzenie listy tyskich dóbr kultury współczesnej. Pierwszym etapem będzie poznanie opinii i propozycji mieszkańców miasta.

Czym są dobra kultury współczesnej? Można do nich zaliczyć pomniki, miejsca pamięci, budynki, ich wnętrza i detale, zespoły budynków, założenia urbanistyczne i krajobrazowe, które powstały po drugiej wojnie światowej i nie znajdują się na liście zabytków objętych ochroną konserwatora zabytków. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym definiuje je również jako "będące uznanym dorobkiem współcześnie żyjących pokoleń, jeżeli cechuje je wysoka wartość artystyczna lub historyczna".

Ochrona dóbr kultury współczesnej jest zadaniem samorządu terytorialnego. Ustawa nie precyzuje jednak metody stwierdzania, czy dany obiekt (ew. zbiór obiektów, itp.) powinien być uznany za dobro kultury współczesnej i jako taki chroniony. Wszelkie decyzje w tej kwestii zostały powierzone organom sporządzającym dokumenty planistyczne, w których zagadnienie ochrony dóbr kultury współczesnej należy do tematów obligatoryjnych, w szczególności dotyczy to studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Dla Tychów stworzenie listy dóbr kultury współczesnej jest kwestią istotną z kilku powodów. Po pierwsze, znakomita część miasta została wybudowana po 1950 roku (wówczas zapadła decyzja o powstaniu Nowych Tychów). Architektoniczne i planistyczne dziedzictwo PRL-u przeważa zatem w krajobrazie miasta, a głównie ochronę spuścizny
tamtych czasów miało zapewnić wprowadzenie "dóbr kultury współczesnej" do ustawy o planowaniu przestrzennym.

Po drugie, miasto podejmuje wiele działań mających na celu podnoszenie świadomości historycznej tyszan - w tym roku obchodzony jest jubileusz 75-lecia nadania Tychom praw gminy miejskiej, działalność edukacyjną prowadzi Muzeum Miejskie. Ostatnie Seminarium Majowe było z kolei poświęcone przestrzeni publicznej miasta. Tworzenie listy dóbr kultury współczesnej ma szansę stać się kolejnym przyczynkiem do dyskusji o dziejach miasta i znaczeniu konkretnych elementów jego architektury. Dlatego Pracownia Planowania Przestrzennego i Architektury zdecydowała, że jako pierwsi głos w tej debacie powinni zabrać tyszanie.

- Zapisy w ustawie gwarantują mieszkańcom możliwość wypowiedzenia się w tej kwestii, ale dopiero w momencie publicznego wyłożenia studium. My natomiast chcemy, aby punktem wyjścia do sporządzenia listy tyskich dóbr kultury współczesnej był głos mieszkańców - podkreśla Barbara Rymer, dyrektor Pracowni Planowania Przestrzennego
i Architektury.

- Mamy nadzieję, że tyszanie pochylą się nad tym problemem i postarają się wskazać obiekty czy miejsca szczególnie dla nich ważne, charakterystyczne dla miasta, mające dużą wartość. Zależy nam, aby wybór dóbr objętych ochroną gminy był wynikiem analizy zarówno ekspertów, jak i tyszan - w końcu kto może wiedzieć więcej o mieście, niż jego
mieszkańcy? - dodaje Michał Gramatyka, zastępca prezydenta ds. gospodarki przestrzennej.

Po zakończeniu zbierania opinii, głosy tyszan zostaną podliczone i przeanalizowane przez zespół ekspertów powołany przez Pracownię Planowania Przestrzennego i Architektury, który stworzy listę dóbr kultury współczesnej. Zostanie ona następnie przedstawiona mieszkańcom oraz Radzie Miasta Tychy.

Mieszkańcy mogą oddawać swoje głosy od 15 grudnia 2009 roku do 15 stycznia 2010 roku - drogą elektroniczną na adres: dobra@pracownia-planowania.tychy.pl, telefonicznie (tel. 032 325 72 91) lub listownie na adres: Pracownia Planowania Przestrzennego i Architektury, al. Piłsudskiego 12, 43-100 Tychy. Specjalne ankiety będą również
dostępne w instytucjach publicznych (wzór znajduje się w załączeniu wiadomości) Liczymy również, że głosy Państwa Czytelników przekazywane na adres redakcji zostaną opublikowane lub dostarczone do ogólnego zestawienia w inny sposób. Pozostajemy w tej kwestii do Państwa dyspozycji.

Zgłoszenie (PDF) > > >