Freski u Cystersów

Historyczne freski z przełomu XVII i XVIII wieku odkryto podczas modernizacji zabytkowego zespołu pocysterskiego w Jeleniej Górze – Cieplicach. Barokowe odkrycia to kolejna atrakcja dla turystów, ale także wyzwanie dla inwestorów i wykonawców.

Barokowe freski odkryto niespodziewanie pod warstwą grubego tynku jednego z obiektów pocysterskiego kompleksu, w którym według planów będzie mieścić się m.in. Muzeum Przyrodnicze. Historyczne malowidła przetrwały na parterze, pierwszym piętrze i kilku pomieszczeniach w bocznym skrzydle klasztoru. Po szczegółowych analizach konserwatorskich, historycy sztuki potwierdzili wstępne przypuszczenia – zabytkowe freski to dzieło śląskiego malarza Michała Wilmanna i jego uczniów. Ci sami artyści są autorami znanych malowideł w pobliskim Krzeszowie, w którym mieściło się to samo opactwo cysterskie.

– Podobne znaleziska nie są wcale rzadkością przy pracach renowacyjnych zabytkowych obiektów, ale zawsze przyjmowane są jak prawdziwe odkrycie – mówi Adam Rak, koordynator projektu z architektoniczno-inżynierskiej firmy PM Group, która czuwa nad prawidłowym przebiegiem inwestycji. – Podobnie jak w przypadku innych odkryć, tak i w Cieplicach historyczne freski w przyszłości będą dobrym magnesem na turystów. Dziś jednak są przede wszystkim wyzwaniem dla projektantów, wykonawców i inwestorów – dodaje.

Według planu remont obiektu ma potrwać do marca 2012 roku. Historyczne odkrycia wymuszają jednak dokonanie modyfikacji w pierwotnie przyjętym harmonogramie prac, które w ostatecznym efekcie wpłyną na terminowość oddania inwestycji do użytku. – Nasze zadanie to wprowadzenie takich zmian, które uwzględnią np. proces konserwacji czy wyeksponowania malowideł, ale jednocześnie nie spowodują znaczących opóźnień – wyjaśnia Adam Rak. 

Inwestycja, której całkowity koszt wynosi 12 mln zł, w 70 procentach finansowana jest przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Pozostały wkład (30%) pochodzi ze środków własnych Miasta i Partnerów w zakresie odpowiadającym nakładom na rewitalizację ich własności. Wykonawca i właściciele kompleksu – miasto Jelenia Góra wraz z Kolegium Zakonu Pijarów oraz Parafią Rzymsko-Katolicką p.w. Św. Jana Chrzciciela – szukają więc dodatkowych źródeł, które pozwolą sfinansować nieprzewidziane prace.

Wykonawca skupia się obecnie na pracach zewnętrznych – dachowych i elewacyjnych, a inżynierowie i projektanci przygotowują np. zmiany w procesie podtynkowego montażu sieci energetycznych i rur wodociągowych. – Projektujemy także nowy plan umiejscowienia toalet, które pierwotnie miały znaleźć się w pomieszczeniach, w których dziś na ścianach widnieją freski – tłumaczy Adam Rak.

Projekt rewitalizacji pocysterskiego kompleksu ruszył w trzecim kwartale 2010 roku. Prace prowadzone w ramach inwestycji to renowacja sakralnego zabytku z adaptacją części obiektu na cele świeckie. W ramach budowy odnowione zostaną m.in. elewacje kościoła p.w. Św. Jana Chrzciciela, klasztoru pocysterskiego i dzwonnicy. W części przebudowanego poklasztornego budynku powstaną sale do kameralnych działań kulturalnych, pracownie artystyczne, Centrum Kultury „Przystań Twórcza” oraz Muzeum Przyrodnicze z preparatornią i salami ekspozycji czasowych.

Remont i modernizacja zespołu pocysterskiego to kolejny projekt PM Group realizowany w Cieplicach Zdroju. Firma nadzoruje też budowę Term Cieplickich, obiektu basenowo-rekreacyjnego, który będzie wykorzystywał wody termalne o temperaturze dochodzącej do 90 stopni Celsjusza. Drugi nadzorowany projekt to renowacja Parku Zdrojowego w Cieplicach, jednego z najpiękniejszych ogrodów pałacowych w Polsce.