Projekt „Wymiana 2012” to twórcze spotkania uznanych polskich projektantów i gruzińskich młodych artystów z kręgu gruzińskiej sztuki współczesnej z pracownikami dwóch fabryk. Spotkania twórców i odbiorców ich twórczości. Spotkania dwóch kultur, dwóch sposobów myślenia. Na miejsca spotkań wybrano dwie fabryki: FSO w Warszawie i Paper Plus w Tbilisi.
Projekt „Wymiana 2012” to twórcze spotkania uznanych polskich projektantów i gruzińskich młodych artystów z kręgu gruzińskiej sztuki współczesnej z pracownikami dwóch fabryk. Spotkania twórców i odbiorców ich twórczości. Spotkania dwóch kultur, dwóch sposobów myślenia. Na miejsca spotkań wybrano dwie fabryki: FSO w Warszawie i Paper Plus w Tbilisi.
Od niedawna FSO i Paper Plus dzielą ten sam, niełatwy los. Przez całe dziesięciolecia obydwie firmy należały do najprężniejszych zakładów w swoich krajach. W tej chwili zawiesiły produkcję i oczekują na nowego inwestora. Obie fabryki są w stanie „produkcyjnej hibernacji”: nowoczesne linie produkcyjne, magazyny, hale z zapleczem maszynowym stoją gotowe do tego, aby w każdej chwili produkcja mogła ruszyć tam z powrotem. Ten właśnie moment to jedyny w życiu fabryki, kiedy osoby z zewnątrz mogą zajrzeć do środka.
Rozpoczynając nasz projekt „Wymiana 2012” chcieliśmy zaprosić do współpracy robotników, aby wspólnie znaleźć odpowiedzi na pytania: Jak wyglądają mieszkania w Warszawie, a jak w Tbilisi? Czy uda nam się namówić pracownika fabryki do współpracy z projektantem? Czy uda się przekonać go, aby znalazł miejsce w swoim domu na przedmiot wykonany z elementów przemysłowych, używanych na co dzień w produkcji?
Tymczasem życie zweryfikowało nieco scenariusz. Okazało się, że na skutek załamania produkcji w FSO z pracy zwolniono robotników. Z 22 tys. osób zatrudnionych w czasach świetności dziś zostało jedynie 70 osób; są to przede wszystkim inżynierowie, specjaliści od produkcji, często związani z fabryką od ponad 30 lat. Podobnie sytuacja wygląda w Tbilisi. Dlatego uczestnikami projektu stali się nie robotnicy, jak zakładaliśmy na początku, a kadra zarządzająca. Postawiliśmy zatem nowe pytania: Jak mieszka klasa średnia? Czego oczekuje od projektantów? Te sprawy są dla nas równie ciekawe.
Zadaniem artystów podczas kilkudniowych warsztatów było stworzenie nowych unikatowych obiektów ze znalezionych w magazynach odpadów materiałowych i elementów seryjnej produkcji. Obiektów zaprojektowanych i wykonanych „na zamówienie” konkretnych osób – pracowników fabryk – specjalnie do ich mieszkań. Przed warsztatami artyści obejrzeli wnętrza mieszkań pracowników fabryk, poznali ich oczekiwania i wspólnie omówili propozycje projektowe. Ciekawa dla nas była sama wymiana myśli, doświadczeń, estetyk obu środowisk. Interesujące było i to jak z elementów zupełnie „niewnętrzarskich” artyści stworzą przedmioty akceptowalne estetycznie? Jak skutecznie przekonają inwestorów do swoich pomysłów? Jak stworzą nową wartość? Jak zbudują twórczy kompromis? Nasza wystawa odpowiada na wszystkie te pytania. Przedstawiamy na niej finał naszych działań, czyli zdjęcia przedmiotów w konkretnych mieszkaniach oraz materiał filmowy, który jest zapisem warsztatów.
Podczas pierwszych warszawskich warsztatów:
Gruzińscy artyści podeszli do swoich zadań koncepcyjnie. Stworzyli obiekty raczej dekoracyjne, niż użytkowe. Na przykład Tamar Muskhelishvili, Galaqtion Eristavi i Aleksi Soselia zaprezentowali niezwykły obraz przedstawiający gruzińską górę Elbrus z jej legendą o mitycznym gruzińskim herosie Amirani, który podobnie jak Prometeusz ukradł bogom ogień, za co został przykuty do skał Kaukazu. Artyści przedstawili górę za pomocą srebrnych nakrętek i czarnych gumowych nakładek przytwierdzonych do umieszczonych obok siebie szyb samochodowych. Bessa Kartlelishvili stworzył ekspresyjną płaskorzeźbę z zespawanych metalowych części, które specjalnie oczyścił z powłoki antykorozyjnej, żeby szybko „złapały” rdzawy nalot; rzeźba zawisła na tarasie nowoczesnego apartamentowca. Z kolei Shota Demetrashvili wykonał z samochodowych turbinek wiszący dzwonek do ogrodu, Miranda Motskobili i Ana Beridze zaprojektowały delikatną instalację, która może służyć jako osłonka do świeczek.
Polscy projektanci wychodząc naprzeciw potrzebom inwestorów stworzyli przedmioty zdecydowanie użytkowe, chociaż nie pozbawione waloru dekoracyjności. Artur Puszkarewicz z AZE Design „wyprodukował” kompaktowy stojak na rower, bardzo lekki, dyskretny i łatwy w montażu (i demontażu), który bardzo przypadł do gustu inwestorce. Grupa Kompott, czyli Maja Ganszyniec i Krystian Kowalski stworzyli pieprzniczkę i solniczkę z pierścieni samochodowych mechanizmów połączonych z toczonym drewnem. Studio Rygalik (w składzie: Gosia, Tomek Rygalikowie plus ich trzymiesięczna córeczka Tosia) wykonali minimalistyczną dekorację nad stół o wdzięcznej i przewrotnej nazwie Auto-Mobil. Duet Marta Niemywska i Dawid Grynasz okazali się najpłodniejszymi twórcami warsztatów: stworzyli całą kolekcję stolików i stołków, wykorzystując do tego samochodowe szyby, toczone nóżki, turbiny skrzyni biegów, drewniane blaty. Gang Design, czyli Edyta Ołdak (pomysłodawczyni i współkuratorka projektu) Magda Jurek oraz gościnnie Paulina Pankiewicz, dla miłośniczki stylu art deco wykonały lampę z samochodowych lusterek, która świeci światłem odbitym, rysując na stole wzór "zajączków".
Artyści
Aze design
Wszechstronni projektanci, których prace prezentowane były były na wielu polskich i zagranicznych wystawach, m.in. w Berlinie, Brukseli, Londynie, Łodzi, Mediolanie, Paryżu, Pradze, Tokio, Tel-Awiwie, Warszawie, Wiedniu, a długa lista publikacji prasowych zawiera m.in. takie tytuły zagraniczne jak Blueprint, Domus, Wallpaper, Interni, La Republicca, New York Times, Financial Times czy Newsweek.
Część projektów wdrażana jest pod własną marką handlową, która działa w sektorze designu zaangażowanego społecznie, współpracując z osobami wykluczonymi społecznie i długotrwale bezrobotnymi. Swoją drogę projektową określają mianem designu świadomego. Inspirują ich codzienne sytuacje i zwykłe życie. W swoich projektach sięgają zarówno po stare techniki rękodzielnicze, jak i najnowsze technologie. Łączą je z poszukiwaniem najprostszych rozwiązań i intelektualną refleksją.
www.azedesign.pl
GANG Design + Paulina Pankiewicz
Pani Jurek i Edyta Ołdak współtworzą grupę projektową GANG Design oraz Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie". Zajmują się projektowaniem przedmiotu (nie koniecznie użytkowego) często wykorzystując surowce odpadowe, lub seryjnie wyprodukowane przedmioty. W działaniach Stowarzyszenia ingerują w tkankę miejską tworząc instalacje, projektując sytuacje społeczne, rewitalizując zniszczone obiekty, angażując „przestrzenie stracone". Szczególnie interesuje je tymczasowa, miejska architektura tworzona przez mieszkańców oraz sposób oddziaływania przestrzeni miejskiej na relacje społeczne. Za swoją działalność otrzymały nagrodę Prezydent Warszawy S3KTOR 2010 dla Najlepszej Inicjatywy Pozarządowej.
www.gangdesign.pl
www.wwarszawie.org.pl
Kompott
Studio prowadzone jest przez Maję Ganszyniec i Krystiana Kowalskiego, absolwentów wydziału Design Product, Royal College of Art Londynie. Założone w 2009 roku, gdzieś w pomiędzy Warszawą a Londynem, dziś jest jednym z bardziej interesujących studiów projektowych w Polsce. Obszar działań obejmuje design consulting dla międzynarodowych klientów w obszarze mebli, produktu, packaging design a także projektowania usług i interakcji. Są szczególnie zainteresowani tworzeniem nowych typologii i innowacji. Tworząc produkt współpracują ściśle z klientem, uwzględniając w procesie potrzeby firmy, jej strategię, rynek i możliwości produkcyjne.
Nominowani do FX International Interior Design Award 2010 w kategorii „Breakthrough Talent of the Year”, mają na koncie wystawy w Mint Gallery w Londynie czy Mediolańskim Triennale, publikacje w DOMUS, Interni czy amerykańskim Newsweeku, potwierdzają wysoką jakość ich pracy w każdym nowym projekcie.
www.lovekompott.com
Marta Niemywska
Projektantka-absolwentka Wydziału Wzornictwa Przemysłowego na warszawskiej ASP. W 2007 uczestniczyła w programie stypendialnym Erasmus na VSVU w Bratysławie, w pracowni profesora Frantiska Buriana- designera konceptualisty. Laureatka wielu konkursów, m.in. Nokia Only Planet zorganizowanego przez firme Nokia i Wydział Wzornictwa Przemysłowego, konkursu na projekt koncepcyjny nowoczesnej pamiątki z Warszawy, związanej z osoba Fryderyka Chopina (www.chopinbutton.com) , Absolut Elements 2007 zorganizowanego przez firmę Absolut, konkursu stypendialnego Dolina Kreatywna-Design zorganizowanego przez TVP. W 2008 wpisana do Słownika Projektantów Polskich, redagowanego przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Laureatka stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego; członek grupy PG 13. Ma na swoim koncie min. współprace z MUJI przy tworzeniu pierwszego MUJI w Polsce. W 2011 wygrała konkurs organizowany przez IWP „Young Desing”. Jury uznało ją za młodego projektanta o największym potencjale rynkowym i zawodowym.
www.martaniemywska.com
Dawid Grynasz
Architekt, projektant. Ukończył Wydział Architektury i Urbanistyki na Politechnice Białostockiej. Obecnie mieszka i projektuje we własnym studio w Warszawie. W swoich pracach z powodzeniem łączy skalę architektoniczną, z detalem wzorniczym.
Uważa, że projektowanie powinno być kompleksowe, od bryły budynku i wpisania jej w otoczenie, poprzez wystrój jego wnetrza i wyposażenie. Ma na swoim koncie współpracę z polskimi i zagranicznymi firmami min. z MUJI przy tworzeniu pierwszego MUJI w Polsce, Polską Akcją Humanitarną, czy polską firmą NAP.
www.dawidgrynasz.com
Studio Rygalik - Gosia i Tomek Rygalik
Gosia & Tomek Rygalik na co dzień projektują przede wszystkim meble, produkty i eksperymentalne obiekty użytkowe. Gosia jest pasjonatką food designu, w swojej pracy szuka inspiracji w kulturze jedzenia i jej związkach z projektowaniem. Tomek prowadzi pracownię projektowania na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie (PG13). Pełni również funkcję dyrektora artystycznego Comforty – wiodącej polskiej marki meblowej. Jego myślenie charakteryzuje przede wszystkim analityczne podejście do kultury materialnej i zaradność, która – jak sam mówi – jest ważną cechą polskiego designu nabytą w czasach niedostatku.
Celem projektów realizowanych przez Studio Rygalik jest osiągnięcie zaskakujących ponadczasowych rozwiązań funkcjonalnych – poprzez użycie minimalnych środków, wykorzystanie właściwości materiałów i struktur oraz eksperymentowanie z nowymi procesami.
www.studiorygalik.com
Aleksi Soselia
Ur. 1988, ukończył program fotografii w Centrum Sztuki Współczesnej w Tbilisi. Pracuje z użyciem wielu mediów. Tworzy wideo, foto, grafikę i instalacje przestrzenne. Brał udział w dwóch wystawach, które dotykały problemów społecznych. Pierwszy cykl 10 fotografii dotyczył energii potencjalnej w mieście, drugi – cykl 5 fotografii stworzony został we współpracy z osobami starszymi. Dodatkowo brał udział w projektach dotyczących sztuki publicznej, zajmował się wtedy zmianami w przestrzeni miasta, wywołanymi ewolucją potrzeb społecznych. Aleksi Soselia bierze udział w badaniach w Rustawi, w stanie Georgia, które dotyczą alternatywnych przestrzeni w otoczeniu, które ciągle podlega transformacji. Pracuje głównie jako fotograf, przybliża w swojej sztuce miejskie i społeczne aspekty miasta i jego alternatywne przestrzenie.
Ana Beridze
Ur. w 1987, ukończyła akademię Sztuk Pięknych w Tbilisi na Wydziale Architektury. W czasie swoich studiów brała udział w wielu akcjach dotyczących przestrzeni publicznej (m.in.: jak użyć koloru w architekturze, jak malować przedszkola, szkoły, stadiony). W latach 2010/2011 ukończyła nieformalne studia z zakresu fotografii w Centrum Sztuki Współczesnej w Tbilisi. Podczas swoich studiów opracowała projekty przestrzeni miejskiej w kontekście społecznym (w zakresie ekologii, kwestii społecznych, etc.). Od 15 lat interesuje się techniką akwareli, od 2005 roku wzięła udział w licznych wystawach. Zajmuje się także animacją kultury i działalnością edukacyjną.
Bessa Kartlelishvili
Prowadzi intensywne badania, które z humorem i dystansem komentują życie osobiste jednostki w kontekście politycznym i społecznym. Sam o sobie mówi, że niezależnie od mediów jakie używa, najważniejszy jest dla niego efekt wizualny w jego sztuce. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Tbilisi na wydziale Malarstwa, w tej chwili kończy nieformalne studia fotografii w Centrum Sztuki Współczesnej w Tbilisi. Brał udział w wielu wystawach w Gruzji i za granicą, zajmuje się także działalnością kuratorską.
Galaqtion Eristavi
Ur.1990. W latach 2007-2011 uczęszczał na Wydział Fotografii Akademii Sztuk Pięknych w Tbilisi, uzyskując tytuł licencjata. Obecnie jest studentem Centrum Sztuki Współczesnej-Tbilisi (CCA-Tbilisi) na nieformalnych studiach magisterskich z zakresu działań kuratorskich i mediacji społecznych. Jako uczeń warsztatu brał udział w otwarciu 54 Biennale w Wenecji. Od 2010 roku bierze udział w dużych projektach, takich jak "Frozen Moments” i „Artisterium” pełniąc funkcję asystenta kuratora. Od 2011 do chwili obecnej pracuje nad własnymi projektami artystycznymi i kuratorskimi razem z nieformalną grupą artystyczną.
Miranda Motskobili
Mika jest absolwentem Centrum Sztuki Współczesnej - Tbilisi (CCA-Tbilisi). Ukończyła nieformalne studia magisterskie z kierunku grafiki 2D oraz reżyserii dźwięku. Realizuje indywidualne projekty wideo oraz współpracuje z innymi artystami, tworząc ścieżki dźwiękowe do ich prac. Ponadto maluje na ceramice.
Shota Demetrashvili
ur. 1985 w Tbilisi. Jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuki w Tbilisi oraz Wyższej Szkoły Muzycznej. Jego działania skupiają się wokół architektury i muzyki. Interesuje się naukami społecznymi, prowadzi badania w zakresie przestrzeni miejskiej. Obecnie pracuje jako architekt w prywatnym studio gdzie jest zaangażowany w kilka projektów związanych z przestrzenią publiczną, poddawaną nieustannym procesom. Tworzy z przyjaciółmi nieformalną grupę twórczą, która bada tendencje urbanistyczne.
Tamar Muskhelishvili
ur. 1988 w Tbilisi. Studiowała kulturoznawstwo i nauki polityczne na Uniwersytecie w Bremie, z naciskiem na Antropologię, Teorię Kultury , Mediów i Komunikacji. W tej chwili pracuje nad projektem alternatywnych przestrzeni w środowiskach transformacyjnych (m.in. Rustawi w Gruzji – byłym ośrodku przemysłowym ZSSR). Bada reakcje społeczne w kontekście tych zmian. Brała udział w różnych projektach dotyczących miejskich i społecznych przestrzeni w Gruzji, głównie poprzez opracowywanie i redagowanie pojęć. Były to projekty dotyczące zmiany funkcjonalności przystanków autobusowych poprzez modyfikację ich wyglądu. Tworzyła projekty z ludźmi z różnych grup zawodowych i społecznych.
noendtodesign.blogspot.com
designtbilisi.ge
wszystkie ilustracje - powiększysz po kliknięciu na każdą z osobna
